Şehmus EDİS /ŞIRNAK (İGFA) – Cizre ilçesine bağlı Güçlükonak beldesinde bulunan ve zamanın kralı Mir’in Timur’a karşı stratejik bir savaş yaptığı Finik kalesi önemli bir tarihi mekân olarak dikkat çekiyor.
Son zamanlarda bölgede terör olayların sona ermesi ardından gelen huzur ve güven ardından yoğun bir ziyaretçi akınına uğrayan Gabar dağında geçmişin izleri yanı sıra tarihi dokusu ve doğa harikası kanyonlar büyük ilgi görüyor.
TİMUR’UN İZLERİ
Timurun düzenlemiş olduğu birçok sefer katılmış olduğu birçok savaş var. Hiçbir savaşı kaybetmemiş ama Finik kalesine yapmış olduğu seferde başarı elde edememiş. Dicle nehrinin karşı kıyısından buraya mancınıkla top atışına tutmuş tüm çabalarına rağmen kaleyi ele geçirememiş. Topları surları delememiş. Ve öylece izleri kalmış. Günümüzde izleri Timurun pençeleri olarak bilinir. Damlarca köyü Kale tepe eteklerinde, Timur’un ordusu tarafından atılan mancınıkların kayalarda yaptığı tahribatı görmek mümkündür. Kayalar üzerindeki göçükler, Timur’un pençeleri diye adlandırılıyor.
TİMUR CİZRE’YE İKİ SEFER DÜZENLEDİ
1370 ile 1405 yılları arasında yaptığı seferler ile Harezm, Doğu Türkistan, İran. Azerbaycan, Hindistan Delhi Sultanlığı, Suriye, Altın Ordu Devleti, Osmanlı Devleti gibi birçok ülke ve imparatorluklar ile savaşlar yapmış olan Timur bu seferler sırasında en az iki defa Cizre Bohtan Beyliğine de saldırmış ve ikinci ve son seferi katliam niteliğinde olmuştur.
Timur 1399 yılında Irak ve Bağdat’ı ele geçirdikten sonra batıya yönelme kararı almış ve Anadolu üzerine yürümeye başlamıştır. Güzergâh olarak Suriye üzerinden hareketle Bohtan sınırlarına girmiştir. Ordusu Cizre yakınlarında konaklamıştır. 1401 yılında Bohtan Emiri Mir Zeyneddin Ahmed’tir.Bu güçlü orduyla tek başına mücadele edemeyeceğini anlayan Emir Mir Zeyneddin Ahmed Timur’a elçiler göndererek ona intisap etmiş ve vergi vermeyi kabul etmiştir. Timur, Emir Mir Zeyneddin Ahmed’e yüklü bir miktarda altın vermesi karşılığında intisabını kabul etmiş ve altınları kendisine göndermesini emir vermiştir.
TİMUR’UN MANCINIKLARI CİZRE’Yİ YERLE BİR ETTİ
Rivayetlere göre Emir Mir Zeyneddin Ahmed kısa bir süre içerisinde kendisinden istenilen miktarda altını tamamlayarak Timur’a verilmek üzere adamlarına teslim etmiştir. Emir’in adamları kendi beylerine ihanet ederek o altınları Timur’a vermemiş ve altınlarla birlikte kaçmışlardır. Timur altınların kendisine verilen süre içerisinde ulaştırılmaması üzerine Emir Mir Zeyneddin Ahmed’in kendisine verdiği intisap ve yemini bozduğuna kanaat ederek ordusunu Cizre’yi yok etmesi emrini vermiştir. O zamana göre en üstün savaş donanımına sahip olan ordu Cizre’de katliam yaparak şehri yerle bir etmiştir. Hayatta kalan az sayıda insan ve Emir Mir Zeyneddin Ahmed Dicle Nehri’ni geçerek Finik Kalesine sığınmıştır. Yine rivayetlere göre bu bozgun sırasında Koçibeg ailesi komple kılıçtan geçirilmiş sadece annesi kurtulmuş Mir Zeyneddin Ahmed beye sığınmıştır. Ankara Savaşı hazırlığında olan Timur zaman kaybetmemek için emiri takip etmemiştir. Ama Finik kalesine uzaktan mancınıklar vasıtası ile saldırmıştır. Sözlü kaynaklara göre Timur’un ordusu Düz ova Köyü mıntıkası üzerinden seferine devam etmiş ve buraya yakın olan CIREHİYE ,BAFE ve HENDEK köylerine mancınıklarını kurarak suyun karşı tarafında kalan Finik Kalesi’ni ve civarını mancınıklar ile vurmuştur. Ankara Savaşı için hazırlanan o zamanın en yeni ve güçlü teknolojisine sahip mancınıklar ile karşı tarafa hatırı sayılır şekilde yıkıma ve zarara sebep olmuştur. Görüşlerine başvurduğum bazı köylüler suyun her iki tarafında bu gün bile Timur’un ordusunun oralara bıraktığı bazı tahribatların bu gün bile halen Gabar dağı eteklerindeki Finik kalesi surlarında izleri görülüyor.
